Na czym polega pozbawienie władzy rodzicielskiej?

Władza rodzicielska to zbiór praw i obowiązków przysługujących rodzicom względem dziecka, mający na celu zapewnienie mu odpowiednich warunków do rozwoju, bezpieczeństwa oraz wychowania. Jej celem jest ochrona interesów małoletniego oraz kierowanie jego sprawami w sposób zgodny z jego dobrem. W niektórych przypadkach może jednak dojść do sytuacji, w których jedno lub oboje rodziców nie są w stanie właściwie wykonywać swoich obowiązków, co skutkuje ingerencją sądu rodzinnego. Pozbawienie władzy rodzicielskiej to najdalej idąca forma ograniczenia tych uprawnień. Jest to decyzja podejmowana przez sąd i zawsze musi być oparta na przesłankach wskazujących, że dalsze pozostawienie władzy rodzicowi zagraża interesom dziecka lub uniemożliwia jego prawidłowe funkcjonowanie. Pomoc prawnika w Siedlcach jest dostępna w ofercie firmy Kancelaria Radcy Prawnego Aliny Sarackiej. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Przesłanki i procedura orzekania o pozbawieniu władzy rodzicielskiej

Aby doszło do orzeczenia o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, muszą wystąpić konkretne okoliczności, które świadczą o rażącym naruszeniu obowiązków względem dziecka lub trwałej niemożności ich realizowania. Do najczęstszych przyczyn należą przemoc w rodzinie, uzależnienia, długotrwała nieobecność rodzica w życiu dziecka, porzucenie albo skrajne zaniedbania w zakresie opieki i wychowania. Postępowanie rozpoczyna się zazwyczaj na wniosek drugiego z rodziców, opiekuna prawnego, kuratora albo z urzędu, jeśli odpowiedni organ (np. sąd lub ośrodek pomocy społecznej) uzna to za konieczne. Sprawa jest rozpoznawana przez sąd rodzinny, który po zebraniu materiału dowodowego, przesłuchaniu stron i ewentualnym zasięgnięciu opinii biegłych, podejmuje decyzję. Warto zaznaczyć, że pozbawienie władzy rodzicielskiej nie oznacza automatycznie ustania więzi rodzinnych – dziecko nadal ma prawo do kontaktu z rodzicem, chyba że sąd postanowi inaczej. Orzeczenie to ma charakter poważny i nieodwracalny, jednak w sytuacji poprawy okoliczności może zostać uchylone.

Skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej i ich znaczenie w praktyce

Pozbawienie władzy rodzicielskiej powoduje, że rodzic traci prawo do decydowania o sprawach dziecka, nie może uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących jego edukacji, leczenia czy miejsca pobytu. Oznacza to również brak możliwości reprezentowania dziecka przed urzędami czy instytucjami. Obowiązek alimentacyjny jednak pozostaje – niezależnie od utraty uprawnień, rodzic nadal ma obowiązek łożyć na utrzymanie małoletniego. W przypadku obojga rodziców pozbawionych władzy, sąd ustanawia opiekuna prawnego albo powierza pieczę nad dzieckiem rodzinie zastępczej lub instytucji opiekuńczej. W praktyce orzeczenie to ma daleko idące konsekwencje emocjonalne i społeczne – często prowadzi do zerwania relacji lub trwałego ograniczenia kontaktów. Niemniej, jego celem jest zawsze ochrona dobra dziecka, a sąd podejmuje decyzję wyłącznie w sytuacji, gdy inne środki – jak ograniczenie lub zawieszenie władzy – okażą się niewystarczające.